Գլխավոր Աշխարհ 2020 թվականը կվերադարձնի ազգ-պետությունների դարաշրջանը, թեև ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ…

2020 թվականը կվերադարձնի ազգ-պետությունների դարաշրջանը, թեև ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ…

by admin
0 մեկնաբանություն 3003 դիտում

Համաշխարհային ճգնաժամը, շնորհիվ կորոնավիրուսային պանդեմիայի և դրա դեմ պայքարի միջոցների, միայն նոր թափ է ստանում, բայց արդեն քննարկվում է ներկայիս փորձությունից դուրս գալու մոդելը: Հատկապես շատ կանխատեսումներ կան, որ 2020 թվականը կվերադարձնի ազգ-պետությունների դարաշրջանը: Բայց ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ. արդեն երևում է, թե ինչպես են գլոբալիստները փորձում համաճարակը օգտագործել իրենց շահերից ելնելով: Աշխարհի մեծ մասը փակվել է իր ներսում՝ եզակի մի իրավիճակ, որը հնարավոր չէր պատկերացնել այս տարվա սկզբին: Դադարեցվել է ոչ միայն պետությունների միջև տրանսպորտը: Համաշխարհային առևտուրը մասամբ, արդյունաբերական արտադրության զգալի մասը շատ երկրներում դադարեցվել է, ընդհատվել են համաշխարհային տնտեսության տեխնոլոգիական և արտադրական ցանցերը: Միասնական համաշխարհային տնտեսությունը դադարեցված է: Մարդկությունն անցնում է արտակարգ սթրես-թեստ, որը նույնիսկ համադրելի չէ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հետ: Բայց այդ ժամանակ երկրների միջև խզումն այդպիսի լուրջ հետևանքներ չունեցավ, քանի որ այն այնքան էլ գլոբալ չէր, և փոխկապվածությունն ինքնին այնքան էլ ուժեղ չէր: Աշխարհը դուրս կգա այս ճգնաժամից «փոխված դեմքով»` ոչ թե տնտեսական, այլ ընդհանուր առմամբ: Ճգնաժամի աճի ժամանակ բոլոր գլոբալ կազմակերպությունները լիովին ձախողվել են: Այսպիսով, այժմ նրանք ավելի ու ավելի են խոսում ազգային պարսպապատման ժամանակաշրջանի, ազգային էգոիզմի և ազգային ինքնիշխանության մասին: Ոչ ոք չի վստահում վերազգային կառույցներին և համաշխարհային կազմակերպություններին. Որտե՞ղ էր Եվրամիությունը, ի՞նչ է անում ՄԱԿ-ը և նրա Անվտանգության խորհուրդը:

Հասկանալի է, որ ԵՄ ներսում ինտեգրման աստիճանը բավականին ուժեղ է, և նրա ղեկավարության լիազորությունները մեծ են: Եվ ՄԱԿ-ի անդամ երկրները միավորվում են միայն կիսավերացական միջազգային իրավունքի և խաղաղասիրական զանազան սկզբունքների հավատարմությամբ: Միայն ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը կարող է պատժել և ներել: Բայց ներկայիս ձևով դժվար է այն անվանել նույնիսկ համաշխարհային կառավարության նախատիպ, միայն այն պատճառով, որ Ռուսաստանն ու Չինաստանը, որոնք Արևմտյան քաղաքակրթության մաս չեն կազմում, վետոյի իրավունք ունեն:

Այնուամենայնիվ, ՄԱԿ-ը, որպես համաշխարհային տերությունների կոլեկտիվ ակումբի գաղափար, կրում է համաշխարհային կառավարության՝ իբրև կոշտ վերազգային տերության ներուժ: Բայց այդ իրողությունը պարզապես իրականացնելու համար պետք է քաղաքակրթության խոշոր պետությունները, առաջին հերթին Չինաստանը և Ռուսաստանը, դառնան Ատլանտյան խաղի կանոնների մասնակիցներ (ինչը Ռուսաստանի պարագայում չհաջողվեց նույնիսկ 90-ականներին): Սակայն նույնիսկ առանց դրա՝ ՄԱԿ-ը լավ միջոց է գլոբալիզացիան առաջ տանելու համար՝ բոլոր տեսակի ծրագրերը՝ մարդու կյանքը և գիտակցությունը միակերպ դարձնելու համար (կրթությունից մինչև էկոլոգիա): Հետևաբար, նույնիսկ անտեսելով ՄԱԿ-ին բռնի հակամարտություններում (երբ անհնար է շրջանցել ռուսական կամ չինական վետոն), անգլո-սաքսոնները այս կազմակերպությունն օգտագործում են որպես փափուկ ուժ օգտագործելու հնարավորություն ՝ գլոբալիզացիան խթանելու համար: Եվ հիմա, կորոնավիրուսային պանդեմիայի ֆոնի վրա, ՄԱԿ-ը, ինչպես ԵՄ-ն, ձախողվում են: Միջազգային իրավունքը չի գործում, միջազգային կազմակերպությունները լռում են, իսկ վերազգային կառույցներն անարդյունավետ են: Եվրոպացի քաղաքական գործիչները խոսում են միասնական Եվրոպայի փլուզման մասին, Իտալիայում որոշ քաղաքական գործիչներ իրենց գրասենյակներից հեռացնում են Եվրամիության դրոշները, իսկ մյուսներն ասում են, որ «գլոբալիզացիան ավարտվել է, այն, ինչ նախկինում կոչվում էր համաշխարհային կարգ, և այժմ կա գլոբալ խառնաշփոթին անցնելու ռիսկ»: Աշխարհը փակվել է ազգային բնակարանների մեջ: Ատլանտյան գլոբալացումը իսկապես վաղուց սնանկացել է, ինչպես բառացիորեն, այնպես էլ փոխաբերական իմաստով: Ռուսաստանի վերադարձը «մեծ խաղին» և Չինաստանի տնտեսական հզորության առումով աշխարհում առաջին տեղը գրավելը Ատլանտյան թևին զրկեց հաջողության վերջին հնարավորությունից: Ավելին, վերջին տարիներին, հենց Արևմուտքի անգլո-սաքսոնական կորիզի երկրներն են մտել խորքային ներքին ճգնաժամի մեջ. վերջին չորս տարիներին Միացյալ Նահանգներն ու Բրիտանիան հիմնականում զբաղված են իրենց խնդիրներով (Ամերիկայում, կա պայքար` գլոբալ կոսմոպոլիտ և Թրամփի հակա-գլոբալիստական ազգայնականների միջև), և այսպիսի շարունակության դեպքում այս երկրների դիրքերը համաշխարհային բեմում կթուլանան արագացված տեմպերով:  Այսպիսով, սպասվում էր գլոբալիզացիայի ճգնաժամի նոր մակարդակի անցում: Եվ այն, որ այժմյան համաճարակի և դրա դեմ պայքարի անհավանական միջոցները արագացրել են, դա ընդամենը շատ նշանակալի զուգադիպություն է: Համաշխարհային տնտեսական (և հոգեբանական և մշակութային) ցնցումները և դրա հետևում տեղի ունեցող գլոբալ տնտեսական ճգնաժամը իսկապես կթուլացնեն արևմտյան էլիտայի դիրքերն այդ ուղղությամբ, էլիտա, որը նախատեսում է շարունակել աշխատանքը գլոբալիստական նախագծերի վրա: Բայց այն չի պատրաստվում վերջ տալ դրան նույնիսկ ներկայիս պայմաններում, քանի որ այս էլիտայի պարտության ճանաչումը հավասար է նրան, որ ճանաչում է համաշխարհային առաջնորդության իր մոտալուտ կորստի անխուսափելիությունը և աշխարհում արևմտյան հեգեմոնիայի դարավոր ավարտը: Այժմ նույնիսկ գլոբալիստների առանցքային նախագիծը՝ Եվրամիությունը (որն արդեն իսկ գտնվում էր ծանր վիճակում), կցնցվի և կփոփոխվի, քանի որ ինչպես եվրոպական ինտեգրման գիտակից հակառակորդները, այնպես էլ ամենապարզ ապաքաղաքական քաղաքացիները կհարցնեն՝ ինչո՞ւ է անհրաժեշտ, այս միությունը, եթե այն ոչնչով չի օգնում մեզ…

Համաշխարհային կառույցների ներկայիս սնանկացումից և գլոբալ տնտեսության ցնցումից կօգտվեն այն քաղաքակրթական պետությունները, որոնք վաղուց գիտակցական խաղադրույք են կատարել Ատլանտյան նախագծի և նոր աշխարհակարգի աջակցող կառույցների ապամոնտաժման վրա: Սա ներառում է Չինաստանը, Ռուսաստանը և իսլամական աշխարհի շատ երկրներ, և Հնդկաստանը՝ առհասարակ, բոլոր նրանք, ովքեր պահպանում են ինքնիշխանությունը, և նրանք, ովքեր ցանկանում են այն ուժեղացնել: Եվ նույնիսկ նրանք, ովքեր ցանկանում են այն վերականգնել, վրեժ լուծելու հնարավորություններ կստանան: Եվ ոչ միայն ազգ-պետությունները կամրապնդվեն, այլև ուժեղ քաղաքակրթական պետությունները և հզոր ինքնիշխան երկրները կամրապնդեն իրենց դիրքերը միջազգային ասպարեզում: Բայց ատլանտյան գլոբալիզացիային փոխարինող կառույց ստեղծելիս շատ բան կախված կլինի նրանից, թե ինչպես են նրանք կարողանում համակարգել իրենց գաղափարները ապագայի մասին: Բնականաբար, յուրաքանչյուր ոք ունի իր ապագա աշխարհակարգի գծագրերը (դրա համար նրանք ինքնիշխան պետություններ են՝ իրենց պատմությամբ և ավանդույթով): Ինչ-որ մեկը ցանկանում է ստեղծել հավասար ակումբ, մյուսը՝ հիմնականում չինացիները, կասկածվում են անգլո-սաքսոնական գլոբալիզացիան պարզապես իրենց տարբերակով փոխարինելու մտադրության մեջ:

Համաշխարհային կարգի նոր ճարտարապետության ստեղծման հիմնական դժվարությունն այն չէ, որ այն պետք է համադրվի ուժեղ ազգային պետությունների և տարածաշրջանային ասոցիացիաների հետ, այլ՝ անհրաժեշտ կլինի այն կառուցել անգլո-սաքսոնների կողմից ստեղծած շարունակական գործող գլոբալիստական համակարգին զուգահեռ և դրա հետ համատեղ: Եվ ահա գլոբալիզացիայի ներկայիս մոդելի բոլոր հակառակորդների հիմնական թակարդը, որը հնարավորություն է տալիս երկարաձգելու հոգեվարքի մեջ գտնվող Ատլանտյան մոդելը: Նրանք կսկսեն գործարքներ կնքել և առաջարկներ ստանալ Ատլանտյան մոդելի ներկայացուցիչների կողմից, բայց իրականում ոչ մի նոր բան չի կառուցվի: Պարզապես կհամաձայնեցնեն նոր ճարտարապետության մասին գծագիրը արդեն իսկ ավարտված Ատլանտյան մոդելի աշխատանքների շրջանակներում: Կոպիտ ասած, նոր պատվեր տվեք հին ճարտարապետին: Փաստորեն, սա հենց այն է, ինչը 2008-ի վերջին ճգնաժամի ընթացքում նախաձեռնվել է G-20 առաջին գագաթնաժողովը գումարելու` որպես մեծ տերությունների ակումբ, որը, ըստ էության, փոխարինեց զուտ արևմտյան (գումարած Ճապոնիան) G-7 ին, և ներառյալ Ռուսաստանին, G- 8 ին (որը թաղվեց Արևմուտքի կողմից 2014 թ.): Այն փաստը, որ Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Գորդոն Բրաունի առաջարկները շրջանակված են որպես G-20-ի ամրապնդում, չպետք է շփոթեցնի: Ամենևին նշանակություն չունի, թե որ կառույցն է շարունակելու կառուցել գլոբալ կառավարություն: Կարևոր է, որ դրա գործիքները լինեն, օրինակ, Համաշխարհային բանկը և ԱՄՀ-ն, այսինքն՝ Ատլանտյան գլոբալ ծրագրերի կարևորագույն տարրերը: Այսինքն՝ Բրաունը ցանկանում է օգտվել ճգնաժամից և ոչ միայն փրկել սնանկացած Ատլանտյան նախագիծը (ամրագրել իր ֆինանսական բաղադրիչը), այլև գլոբալիզացիան նոր մակարդակի հասցնել՝ ստեղծելով համաշխարհային կառավարության աշխատանքային նախատիպ:

Աղբյուրը՝ Газета ВЗГЛЯД

Սակայն Ատլանտյան գլոբալիզացիայի մոդելի կողմնակիցներին անհրաժեշտ է ստանալ Ռուսաստանի և Չինաստանի համաձայնությունը, իսկ եթե այդ համաձայնությունը չլինի, ապա համաշխարհային համաճարակի ճգնաժամի անցումից հետո կամ դրան զուգահեռ ամենևին չի բացառվում, որ կոշտ համամարտություններն ավելի լայն թափ ստանան՝ իրենց դրամատիկ և անկանխատեսելի հետևանքներով…

Տեղեկատվությունն ըստ NIP/National Information Platform-ի

ԹՈՂՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Նմանատիպ գրառումներ